Toplumsal Cinsiyet Ve Iktidar Pdf 20

Toplumsal Cinsiyet Ve Iktidar Pdf 20

Download https://urllie.com/2tz22u

Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Bir Sosyolojik Bakış

Toplumsal cinsiyet ve iktidar arasındaki ilişki, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde önemli bir sosyolojik sorundur. Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyetten farklı olarak, toplum tarafından belirlenen ve öğrenilen roller, davranışlar, beklentiler ve normlar bütünüdür. İktidar ise, bir kişi veya grubun başka bir kişi veya grubu etkileme, yönlendirme veya kontrol etme kapasitesi veya olanağıdır.

Toplumsal cinsiyet ve iktidar ilişkisi, tarihsel ve kültürel olarak değişkenlik gösterse de, genellikle erkeklerin kadınlara göre daha fazla iktidara sahip olduğu ve bunu kullanarak kadınları baskıladığı bir yapılanma şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu yapılanma, hem toplumun ekonomik, siyasi, hukuki ve kültürel kurumlarında hem de aile, eğitim, işyeri ve medya gibi mikro düzeydeki alanlarda kendini göstermektedir. Örneğin, kadınların işgücüne katılım oranları, siyasi temsiliyetleri, eğitim düzeyleri ve gelirleri erkeklerden daha düşük olmakta; kadınlar ayrımcılık, şiddet, taciz ve istismara daha fazla maruz kalmakta; kadınların bedenleri, cinselliği ve kimlikleri erkek egemen ideoloji ve kültür tarafından şekillendirilmekte ve denetlenmektedir.

Toplumsal cinsiyet ve iktidar ilişkisinin sosyolojik analizi için çeşitli kuramsal yaklaşımlar geliştirilmiştir. Bunlardan biri R. W. Connell'in toplumsal cinsiyet rejimi kavramıdır. Connell'e göre toplumsal cinsiyet rejimi, bir toplumda toplumsal cinsiyet ilişkilerinin nasıl örgütlendiğini tanımlayan bir kavramdır. Toplumsal cinsiyet rejimi dört boyuttan oluşur: üretim ilişkileri (ekonomik alanda kadın ve erkek arasındaki işbölümü), güç ilişkileri (siyasi alanda kadın ve erkek arasındaki karar verme yetkisi), duygusal ilişkiler (kişisel alanda kadın ve erkek arasındaki bağlılık ve sevgi) ve sembolik ilişkiler (kültürel alanda kadın ve erkek arasındaki anlamlandırma). Connell'e göre toplumsal cinsiyet rejimleri zaman içinde değişebilir ve farklı toplumlarda farklı biçimlerde ortaya çıkabilir.

Başka bir kuramsal yaklaşım ise Judith Butler'ın performativite kavramıdır. Butler'a göre toplumsal cinsiyet, doğuştan gelen veya sabit bir özellik değil, tekrarlanan davranışlar ve söylemler yoluyla üretilen ve sürdürülen bir performanstır. Toplumsal cinsiyet performansı, iktidarın etkisi altında gerçekleştirilir; ancak aynı zamanda iktidarı da sorgulayabilir veya değiştirebilir. Butler'a göre toplumsal cinsiyet performansı zaman içinde değişdeğişebilir ve farklı toplumsal cinsiyet performansları mümkündür. Bu performanslar, toplumsal cinsiyet normlarını taklit etmekle kalmaz, aynı zamanda onları altüst edebilir veya dönüştürebilir. Butler'a göre toplumsal cinsiyet performansı, iktidarın etkisi altında gerçekleştirilir; ancak aynı zamanda iktidarı da sorgulayabilir veya değiştirebilir.

Toplumsal cinsiyet ve iktidar ilişkisinin sosyolojik analizi, hem toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin nedenlerini ve sonuçlarını anlamamızı hem de toplumsal cinsiyet adaleti için mücadele etmemizi sağlayabilir. Bu amaçla, toplumsal cinsiyetin doğal veya sabit bir kategori olmadığını, toplum tarafından üretildiğini ve değiştirilebileceğini kabul etmemiz gerekir. Toplumsal cinsiyetin performans olduğunu fark etmemiz, toplumsal cinsiyet normlarını sorgulamamız ve alternatif toplumsal cinsiyet performanslarını desteklememiz de önemlidir. Toplumsal cinsiyet ve iktidar ilişkisini dönüştürmek için, hem bireysel hem de kolektif düzeyde eyleme geçmemiz ve toplumsal cinsiyet rejimlerini yeniden şekillendirmemiz gerekmektedir.

Kaynakça

Butler, J. (1990). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge.

Butler, J. (1993). Bodies That Matter: On the Discursive Limits of "Sex". New York: Routledge.

Butler, J. (2004). Undoing Gender. New York: Routledge.

Connell, R. W. (1987). Gender and Power: Society, the Person and Sexual Politics. Stanford: Stanford University Press.

Warbletoncouncil.org (2022). Judith Butler's Performative Theory of Gender - psychology - 2022. Retrieved from https://warbletoncouncil.org/teoria-performativa-genero-judith-butler-4765 061ffe29dd