Toplumsal Cinsiyet Ve Iktidar Pdf 20
Download https://urllie.com/2tz22u
Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Bir Sosyolojik BakıÅ
Toplumsal cinsiyet ve iktidar arasındaki iliÅki, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde önemli bir sosyolojik sorundur. Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyetten farklı olarak, toplum tarafından belirlenen ve öÄrenilen roller, davranıÅlar, beklentiler ve normlar bütünüdür. İktidar ise, bir kiÅi veya grubun baÅka bir kiÅi veya grubu etkileme, yönlendirme veya kontrol etme kapasitesi veya olanaÄıdır.
Toplumsal cinsiyet ve iktidar iliÅkisi, tarihsel ve kültürel olarak deÄiÅkenlik gösterse de, genellikle erkeklerin kadınlara göre daha fazla iktidara sahip olduÄu ve bunu kullanarak kadınları baskıladıÄı bir yapılanma Åeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu yapılanma, hem toplumun ekonomik, siyasi, hukuki ve kültürel kurumlarında hem de aile, eÄitim, iÅyeri ve medya gibi mikro düzeydeki alanlarda kendini göstermektedir. ÃrneÄin, kadınların iÅgücüne katılım oranları, siyasi temsiliyetleri, eÄitim düzeyleri ve gelirleri erkeklerden daha düÅük olmakta; kadınlar ayrımcılık, Åiddet, taciz ve istismara daha fazla maruz kalmakta; kadınların bedenleri, cinselliÄi ve kimlikleri erkek egemen ideoloji ve kültür tarafından Åekillendirilmekte ve denetlenmektedir.
Toplumsal cinsiyet ve iktidar iliÅkisinin sosyolojik analizi için çeÅitli kuramsal yaklaÅımlar geliÅtirilmiÅtir. Bunlardan biri R. W. Connell'in toplumsal cinsiyet rejimi kavramıdır. Connell'e göre toplumsal cinsiyet rejimi, bir toplumda toplumsal cinsiyet iliÅkilerinin nasıl örgütlendiÄini tanımlayan bir kavramdır. Toplumsal cinsiyet rejimi dört boyuttan oluÅur: üretim iliÅkileri (ekonomik alanda kadın ve erkek arasındaki iÅbölümü), güç iliÅkileri (siyasi alanda kadın ve erkek arasındaki karar verme yetkisi), duygusal iliÅkiler (kiÅisel alanda kadın ve erkek arasındaki baÄlılık ve sevgi) ve sembolik iliÅkiler (kültürel alanda kadın ve erkek arasındaki anlamlandırma). Connell'e göre toplumsal cinsiyet rejimleri zaman içinde deÄiÅebilir ve farklı toplumlarda farklı biçimlerde ortaya çıkabilir.
BaÅka bir kuramsal yaklaÅım ise Judith Butler'ın performativite kavramıdır. Butler'a göre toplumsal cinsiyet, doÄuÅtan gelen veya sabit bir özellik deÄil, tekrarlanan davranıÅlar ve söylemler yoluyla üretilen ve sürdürülen bir performanstır. Toplumsal cinsiyet performansı, iktidarın etkisi altında gerçekleÅtirilir; ancak aynı zamanda iktidarı da sorgulayabilir veya deÄiÅtirebilir. Butler'a göre toplumsal cinsiyet performansı zaman içinde deÄiÅdeÄiÅebilir ve farklı toplumsal cinsiyet performansları mümkündür. Bu performanslar, toplumsal cinsiyet normlarını taklit etmekle kalmaz, aynı zamanda onları altüst edebilir veya dönüÅtürebilir. Butler'a göre toplumsal cinsiyet performansı, iktidarın etkisi altında gerçekleÅtirilir; ancak aynı zamanda iktidarı da sorgulayabilir veya deÄiÅtirebilir.
Toplumsal cinsiyet ve iktidar iliÅkisinin sosyolojik analizi, hem toplumsal cinsiyet eÅitsizliklerinin nedenlerini ve sonuçlarını anlamamızı hem de toplumsal cinsiyet adaleti için mücadele etmemizi saÄlayabilir. Bu amaçla, toplumsal cinsiyetin doÄal veya sabit bir kategori olmadıÄını, toplum tarafından üretildiÄini ve deÄiÅtirilebileceÄini kabul etmemiz gerekir. Toplumsal cinsiyetin performans olduÄunu fark etmemiz, toplumsal cinsiyet normlarını sorgulamamız ve alternatif toplumsal cinsiyet performanslarını desteklememiz de önemlidir. Toplumsal cinsiyet ve iktidar iliÅkisini dönüÅtürmek için, hem bireysel hem de kolektif düzeyde eyleme geçmemiz ve toplumsal cinsiyet rejimlerini yeniden Åekillendirmemiz gerekmektedir.
Kaynakça
Butler, J. (1990). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge.
Butler, J. (1993). Bodies That Matter: On the Discursive Limits of "Sex". New York: Routledge.
Butler, J. (2004). Undoing Gender. New York: Routledge.
Connell, R. W. (1987). Gender and Power: Society, the Person and Sexual Politics. Stanford: Stanford University Press.
Warbletoncouncil.org (2022). Judith Butler's Performative Theory of Gender - psychology - 2022. Retrieved from https://warbletoncouncil.org/teoria-performativa-genero-judith-butler-4765 061ffe29dd